ماندن ترامپ در برجام یا خروج از آن؛ تصمیم های متفاوت با نتیجه مشابه
«اگر ترامپ از توافق خارج شود، اما اروپایی ها بمانند و از صنایع خود در برابر تحریم های آمریکا دفاع کنند، این وضعیت بلاتکلیفی عوض خواهد شد»؛ این، اظهارات یکی از چند تحلیلگری است که خبرگزاری فرانسه در گزارش شنبه شب خود، نقطه نظرات آن ها درخصوص آینده اقتصاد ایران را جویا شد.
رئیس جمهوری آمریکا روز جمعه معافیت ایران از تحریم های هسته ای را تمدید و در عین حال تهدید کرد که چنانچه ظرف 120 روز تفاهمی برای دستیابی به توافق دیگری برسر مسائلی از جمله برنامه موشکی ایران صورت نگیرد، برجام را یکطرفه لغو خواهد کرد؛ اقدامی که از دید برخی تحلیلگران، می تواند با پایان دادن به شبهه های موجود، نتیجه مطلوبی برای اقتصاد ایران داشته باشد.
«اریک راندولف» خبرنگار خبرگزاری فرانسه می نویسد: به گفته دیپلمات های اروپایی، در پشت پرده ، وقایع بسیاری در جریان است. طی 2 سال گذشته و به آرامی، توافق هایی در زمینه های مختلف همچون تجهیزات صنعتی، نیروگاه های خورشیدی و زراعت لبنی صورت گرفته است.
یک دیپلمات اروپایی در همین رابطه می گوید: بسیاری شرکت ها آنقدر در ایران سرمایه گذاری کرده اند که نمی توانند عقب بکشند. ترامپ هر تصمیمی که بگیرد، آن ها راهی پیدا خواهند کرد.
گرچه رئیس جمهوری آمریکا در یکسال گذشته پیوسته بر طبل ایران هراسی کوبیده، «توتال» غول نفتی فرانسوی، اخیرا قراردادی به ارزش 5 میلیارد دلار با ایران امضا کرد. درست چند روز قبل از سخنرانی اخیر ترامپ هم ایتالیا یک خط اعتباری 6 میلیارد دلاری برای پروژه های توسعه در ایران اختصاص داد.
یک مقام غربی می گوید: در سکوت کامل خبری، توافق هایی در حال شکل گرفتن است که علنی کردن آن ها فایده خاصی ندارد. بسیاری از این شرکت ها، یا منافعی در آمریکا دارند یا تعدادی از سرمایه گذارهای آن ها آمریکایی است و نمی خواهند مورد توجه قرار گیرند.
در فهم چرایی تداوم جذب سرمایه خارجی با وجود نقض عهد مکرر آمریکا در برجام، «فرید دهدیلانی» مشاور امور بین المللی سازمان خصوصی سازی ایران به خبرگزاری فرانسه می گوید: شکاف ایجاد شده بین آمریکا و اروپا در حال گسترش است. بیش از یک سال از تلاش های ترامپ برای تضعیف برجام می گذرد و او اساسا موفق به چنین کاری نشده است.
با این حال عده دیگری از تحلیلگران دیدگاه متفاوتی دارند. «نوید کلهر» تحلیلگر امور اقتصادی با اشاره به برخی اعتراض های شکل گرفته در خصوص مسائل معیشتی در ایران معتقد است: ما به شرکای تجاری بهتر و قابل اعتمادتر و دسترسی بیشتر به بازارهای جهانی نیاز داریم.
از بین بردن بوروکراسی غیرضروری، تسهیل در سرمایه گذاری خارجی و مدیریت صحیح منابع از جمله عناصری است که از دید تحلیلگران، می تواند تضمین کننده موفقیت برجام حتی درصورت خروج آمریکا از آن باشد.