از شرق تا غرب: نوروز در کدام کشورهای جهان جشن گرفته می شود؟
این روزها، مصادف با جشن ملی نوروز در ایران است. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۰ میلادی با تصویب قطعنامه ای، اول فروردین ماه جلالی برابر ۲۱ ماه مارچ میلادی را به عنوان روز جهانی نوروز به ثبت رساند و افتخاری دیگر را برای فرهنگ و تمدن سرزمین بزرگ پارسی به ارمغان آورد. این روزها، مصادف با جشن ملی نوروز در ایران است. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۰ میلادی با تصویب قطعنامه ای، اول فروردین ماه جلالی برابر ۲۱ ماه مارچ میلادی را به عنوان روز جهانی نوروز به ثبت رساند و افتخاری دیگر را برای فرهنگ و تمدن سرزمین بزرگ پارسی به ارمغان آورد.
این روزها، مصادف با جشن ملی نوروز در ایران است. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۰ میلادی با تصویب قطعنامه ای، اول فروردین ماه جلالی برابر ۲۱ ماه مارچ میلادی را به عنوان روز جهانی نوروز به ثبت رساند و افتخاری دیگر را برای فرهنگ و تمدن سرزمین بزرگ پارسی به ارمغان آورد.
به گزارش روز نو : نوروز شگفت انگیز است، آهسته آهسته از راه می رسد و بی آن که خبر کند، به طبیعت رنگ و بویی دیگر می بخشد.این روزها، مصادف با جشن ملی نوروز در ایران است. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۰ میلادی با تصویب قطعنامه ای، اول فروردین ماه جلالی برابر ۲۱ ماه مارچ میلادی را به عنوان روز جهانی نوروز به ثبت رساند و افتخاری دیگر را برای فرهنگ و تمدن سرزمین بزرگ پارسی به ارمغان آورد.
درست به همین دلیل است که این جشن باستانی ایران مورد استقبال مردم بسیاری از سرزمین های دیگر قرار گرفته و هر چه که می گذرد بر نفوذ و گستردگی آن افزوده می شود، چنانکه امروز از آسیای میانه گرفته تا آسیای مرکزی، از پاکستان گرفته تا تانزانیا با جلال و شکوه تمام گرامی داشته می شود.
نوروز در پاکستان
در پاکستان غالبا صفت "عالم افروز" را در مورد عید نوروز به کار می برند و این حکایت از علاقه مندی مردم این کشور به نوروز دارد. بسیاری از خانواده های پاکستانی مراسم نوروز را گرامی می دارند، به طوری که برای یکدیگر کارت تبریک طلایی و الوان مزین به گل و بلبل که نشان از نو شدن طبیعت دارد، می فرستند که معمولا بر آن عبارت عید مبارک نقش بسته است.آنها هم مانند ایرانی ها خانه تکانی می کنند، لباس نو می پوشند، به دید و بازدید می روند و سعی می کنند کدورت و غم را از دل ها بزدایند و زندگی را به شادی بگذرانند.
خانواده های پاکستانی به هنگام نوروز سفره نوروزی رنگین می گسترانند و انواع شیرینی و میوه ها را بر آن می چینند و بزرگترها به کوچکترها هدیه می دهند.
از آداب و رسوم عید نوروز در میان مردم پاکستان تهیه نمودن انواع شیرینی مثل «لدو»، «گلاب حامن»، «رس ملائی»، «کیک برفی»، «شکرپاره»، «کریم رول»، «سوهن حلوا» و همچنین پختن غذاهای معروف این ایام و عیدی دادن و گرفتن و دید و بازدید اقوام است.
نوروز در تاجیکستان
نوروز در تاجیکستان، به خصوص در "بدخشان" با شکوه بسیار برگزار می شود. نوروز برای مردم تاجیک که روزگاری سرزمینشان بخشی از ایران بزرگ محسوب می شده عید ملی اجدادی است و آن را غدیر ایام یعنی عید بزرگ می خوانند.
کلمه ایام در بدخشان مرادف عید یا به جای آن به کار می رود. هر خانواده چند روز مانده به عید خود را برای برگزاری آن آماده می سازد. خانه تکانی صورت می گیرد. همه از کوچک و بزرگ با بی قراری منتظر رسیدن نوروز می شوند.
تاجیک ها در نخستین روز نوروز، صبحانه را با انواع غذاهای شیرین صرف می کنند که عبارت است از حلوا، شیربرنج، غوز حماچ ، به این امید که تا پایان سال زندگی شان شیرین باشد. پس از صرف صبحانه پارچه سرخی را بالای در ورودی خانه می آویزند که آن را نشانه بهروزی و خوش بختی می دانند. آنگاه اثاث خانه را که از قبل تمیز کرده اند به طرزی نیکو می چینند، سپس پنجره ها را می گشایند تا نسیم نوروزی در زوایای خانه به گردش درآید.
همه لباس تازه به تن می کنند و کوچکترها در حالی که غنچه ای از گل سرخ در دست دارند نزد بزرگترها می روند و با گفتن"شاگون بهار مبارک" سالی خوش برایشان آرزو می کنند.
در بدخشان در شب دوم سال نو از کله و پاچه گوسفند وگندم غذای مخصوصی تهیه می کنند که به آن "باج" می گویند. نوروز در بدخشان سه روز ادامه دارد.
نوروز در جمهوری آذربایجان
نوروز یکی از جشن های بزرگ در جمهوری آذربایجان است. این جشن همه ساله از بیستم تا بیست و دوم مارس که تقریبا برابر با اول تا سوم فروردین است در این کشور برگزار می شود. در آذربایجان از چند هفته مانده به نوروز مردم برای برگزاری این عید خود را آماده می کنند؛در شب چهارشنبه دختران نیتی در قلب خود می کنند و در گذرگاه ها می ایستند و اگر سخنی موافق خواست خود از رهگذری بشنوند بسیار خوشحال می شوند و مطمئن می شوند که حاجتشان برآورده خواهد شد . براین اساس مردم سعی می کنند در ایام نوروز سخنی نامناسب که از آن بوی یاس به مشام آید بر زبان نیاورند و از به کار بردن سخنان ناپسند و حزن آور بپرهیزند.
در میان مراسم نوروزی جمهوری آذربایجان، رسم هایی نظیر فرستادن سفره سمنو، انداختن کلاه پوستین به درها، آویزان کردن کیسه و توبره از سوراخ بام در شب عید و درخواست هدیه نورزی از صاحبخانه بسیار قابل توجه اند که در مجموع عاملی برای ایجاد ازدیاد محبت و مودت در میان مردمند. در عید نوروز نمایش ها و بازی های مختلف که فزاینده شادی می باشند در جمهوری آذربایجان رواج می گیرد. در این میان می توان از اسب سواری، شمشیربازی، کمنداندازی، ورزش های زورخانه ای، طناب بازی و مانند اینها نام برد که در همه آنها اصل بر شادی و نشاط است.
نوروز در قرقیزستان
کلمه نوروز در میان مردم قرقیزستان که به زبان قرقیزی صحبت می کنند و به خط کریل می نویسند، واژه ای آشنا است، آنها هم عید نوروز برای آنان از مقد س ترین اعیاد است و آیین های نوروزی را با شکوه تمام برگزار می کنند، طوری که هیچ یک از مراسم ملی و مذهبی آنان جلوه و جلال نوروز را ندارد . نوروز در این سرزمین تنها یک روز است که در بیست و یکم ماه مارس(اول تا دوم فروردین) برگزار می شود .
خانواده های قرقیزی از نخستین ساعات صبح روز عید از خانه هایشان بیرون می آیند و در میدان های بزرگ شهر جمع می شوند. در این میدان ها بازارهای موقت ایجاد می شوند که در آن انواع اجناس، خوردنی، پوشیدنی ها و اسباب بازی ها عرضه می شوند.. این مراسم در شهرهای بزرگ ساعت ها به طول می انجامند و مراسمی از قبیل نمایش های سوارکاران با لباس های عشایری و جنگی در حالی که سلاح هایی نظیر شمشیر، خنجر، نیزه، سپر، تیرو کمان با خود حمل می کنند موجب می شود تا مردم زمان را فراموش کنند.
نوروز در ازبکستان
عید نوروز در ازبکستان تعطیل رسمی است. در ایام نوروز سراسر کشور چراغانی می شود مردم لباس نو به تن می کنند؛ از آنجا که دولت کمونیستی اتحاد شوروی سابق، نوروز را جشنی دینی می دانست از برگزاری آن جلوگیری می کرد، در نتیجه مردم به نقاط دور از شهر می رفتند تا بتوانند مراسم نوروزی را برپا دارند. از همین رو بسیاری از این جای ها با نام نوروز همراه شده است، نظیر نوروز بلاق (چشمه نور)، نوروز سای (جویبار نوروز) و نوروز تپه (فرازگاه نوروز).
در ازبکستان و نیز در تاجیکستان نوروز بدون سمنو، رنگ و بویی ندارد. سمنو برای آنان همانند ایرانیان، یادآور نوروز است. همچنین آیین چهارشنبه سوری همانند ایران در بسیاری از شهرها و نواحی گوناگون ازبکستان با شور و حال تمام برگزار می شود و بخصوص در بخارا و سمرقند از شکوه و استقبال بسیار برخوردار است.
نوروز در افغانستان
نوروز در افغانستان یا به عبارتی در بلخ و مزار شریف هنوز به همان فر و شکوه پیشین برگزار می شود. در روزهای اول سال همه دشت های بلخ و دیوار و پشت بام های گلی آن پر از گل سرخ می شود. بلخ سبدی از گل سرخ یا اجاق بزرگی می شود که این لاله ها در آن می سوزد. این گل فقط در بلخ به وفور می روید و از این رو جشن نوروز و جشن گل سرخ هر دو به یک معنی به کار می رود.
از آیین و رسم نوروزی در سرزمین بلخ می توان به شستشوی فرش های خانه و زدودن گرد و غبار پیش از آمدن نوروز و انجام مسابقات مختلف از قبیل بزکشی، شتر جنگی، شتر سواری، قوچ جنگی و کشتی خاص این منطقه اشاره نمود.
نوروز در قزاقستان
مردم قزاقستان نوروز را اعتدال بهاری می دانند و بر این باورند که در این روز ستاره های آسمانی به نقطه ابتدایی می رسند و همه جا تازه می شود و روی زمین شادمانی بر قرارمی شود. به اعتقاد آنها نوروز روزی است که «سنگ نیلگون» سمرقند آب می شود.
در شب سال تحویل هر صاحبخانه دو شمع در بالای خانه اش روشن می کند و خانه اش را خانه تکانی می کند؛ چون مردم قزاق باور بر این دارند که تمیز بودن خانه در آغاز سال نو باعث می شود افراد آن خانه دچار بیماری و بدبختی نشوند.
در عید نوروز جوانان یک اسب سرکش را زین کرده و عروسکی که ساخته دست خودشان است با آویز زنگوله ای به گردنش درساعت سه صبح که ساعتی معین از شب قزیر است رها نموده تا به این شکل مردم را بیدار کنند. عروسک در حقیقت نمادی از سال نو است که آمدن خود را سوار بر اسب به همه اعلام می کند.
نوروز برای قزاق ها بسیار مقدس بوده و اگر در این روز باران یا برف ببارد آن را به فال نیک می گیرند و معتقدند سال خوبی پیش رو خواهند داشت. در عید نوروز مردم لباس نو و سفید به تن می کنند که نشانه شادمانی است. دید و بازدید اقوام دراین ایام با زدن شانه ها به یکدیگر از آیین و رسوم مردم قزاق در ایام عید نوروز است، همچنین پختن غذایی به نام نوروز گوژه (آش نوروز) که تهیه آن به معنی خداحافظی با زمستان و غذاهای زمستانی است و از هفت نوع ماده غذایی تهیه می شود در این ایام جزو آیین و رسوم این سرزمین است.
مسابقات معروفی نیز در ایام نوروز در قزاقستان برگزار می شود که از مهم ترین آنان می توان به «قول توزاق» اشاره نمود که بین گروه های مرد و زن برگزار می شود. اگر برنده زن ها باشند قزاق ها معتقدند آن سال خوب و پربرکتی است اگر مردها پیروز شوند آن سال نامساعد خواهد بود.
نوروز در هندوستان
اگر این روزها قصد سفر به هندوستان را دارید، بدانید که هند نیز یکی از مقصدهای نوروز گردی در قاره کهن به شمار می رود. جشن هولی، همان جشن نوروز است که در میان مردم هندوستان، جایگاه خاصی دارد. این جشن به مدت ۵۰ روز در فصل بهار برگزار می شود و یکی از طولانی ترین رویدادهای فرهنگی و هنری اقلیم شگفتی ها در قاره کهن به شمار می آید.
در روز نخست این مراسم، در هنگام غروب، آتشی بزرگ روشن شده و قبل از آن، آتش بزرگ دیگری بر روی مکانی که از قبل تدارک دیده شده است ، بر افروخته می گردد و تمثالی از هولیکا که تندیسی از خیزران و بوریا است ساخته می شود.
سپس در حرکتی دست جمعی و منظم به همراه خوانندگان و نوازندگان محلی، با همراهی برهمن ها به محل حمل می شود. تمثال، در وسط آتش گذارده می شود و دستیاران برهمن، در گرد آن جمع شده و قبل از آنکه آنرا به آتش بکشند، اشعاری در ستایش هولی ذکر می کنند.
جشنواره هولی در هندوستان
روشن کردن آتش به عنوان نمادی از نابودی تمام اهریمن ها که در انسان وجود دارد صورت می گیرد و مفهوم دعا نیز به درگاه خدا برای رفاه و بهبودی بشر انجام می شود.
بعد از این مراسم، مردم به خانه های خود بازگشته و در روز دوم از صبح تا ظهر با هر عقیده مذهبی بر سر و روی دوستان و خویشان گرد رنگ پاشیده یا با آبفشان، آب رنگی بر سر روی یکدیگر می ریزند. در غروب همان روز نیز مردم به یکدیگر شیرینی تعارف می کنند و یکدیگر را در اغوش می گیرند و آرزوی سربلندی و خوشبختی می کنند.
در این مراسم، مسن تر ها گرد قرمز را به آرامی روی صورت پاشیده و مردم از رنگین شدن لباس های خود ناراحت نمی شوند. گفته شده که هالی، جشن رنگ ها در هندوستان، یکی از بزرگ ترین و قدیمی ترین جشن های سرزمین شگفتی ها بوده و نشان دهنده زنده شدن طبیعت و فرا رسیدن فصل بهار و پیروزی نیکی بر شر است.
دقیقا همان فلسفه ای که برای نوروز ایرانیان قائل هستیم را می توان در آیین های کهن هندوها به عینه مشاهده کرد.
درباره آیین های مختلف و رنگارنگ هندوها در ایام مختلف سال، بزودی گزارشاتی در سرویس گردشگری روزیاتو در سال جدید ارائه خواهیم کرد که شما را به ضیافت رنگ ها و نقش ها می برد.
نوروز در آلبانی
همانطور که گفتیم، کشور اروپایی آلبانی از جمله کشورهایی بود که به طرح جهانی نوروز در سازمان ملل متحد پیوست. آلبانی بر خلاف هندوستان و ترکمنستان و ترکیه و افغانستان وپاکستان و تاجیکستان که صدها سال تحت قیمومیت امپراطوری بزرگ پارسیان قرار داشتند و از آن الهام گرفته اند، هیچ گاه تحت سلطه سیاسی ایران نبود.
اما همچون کشورهایی که نوروز را پاس می دارند، مراسم ویژه خود را داشته که آن رو نوروز می نامند و آمدن آن را همزمان با حلول بهار حساب می کنند. کشور کوچک در شبه جزیره بالکان با پیشینه تاریخی کهن وجود دارد که آن را سرزمین عقاب های اروپا یا همان آلبانی می نامند.
کشوری که بعد از هزاران سال، اکنون با تغییر تمامیت ارضی، کشوری با مساحت ۲۸ هزار کیلومتر مربع است و با جمیعتی حدود ۳.۷ میلیون نفر در کنار دریای آدریاتیک واقع شده و در پیوند با گذشته تاریخی خود، خصوصا تاریخ معاصر چند صد ساله، مضامینی از تمدن شرق را جلوه گر می کند.
تیرانا، پایتخت آلبانی همچون دوشنبه مرکز تاجیکستان در ایام بهار، شاهد برگزاری مراسمی به پاسداشت فصل بهار است. یکی از مراسماتی که همه ساله در روز ۲۲ مارچ یک روز بعد از نوروز ایرانیان در اول بهار برگزار می شود، مراسمی به نام "سلطان نوروز” است. بکتاشیان، تولد امام علی را همراه با بهار طبیعت جشن می گیرند.
این روز بعد از فروپاشی نظام کمونیستی انور خوجه و بازگشت مجدد آزادی مذاهب در آلبانی، جشن ملی بوده و تعطیل عمومی است. محل برگزاری این جشن در معبدهای بکتاشی ها که به آن تکیه می گویند و به صورت دسته جمعی است، برگزار می شود که از مجلل ترین مراسم در تکیه اصلی بکتاشی های شهر تیرانا به شمار می رود.
معمولا در ۲ فروردین هر سال، هزاران نفر در باغ تکیهِ روبروی درب ورودی عبادتگاه حضور پیدا می کنند و سرود ملی آلبانی نواخته می شود و به احترام کشته شدگان کوزوو، یک دقیقه سکوت اعلام می شود.
در این مراسم بهاری، موعظه های فردی به نام بابا رشادی ارائه شده و شعرهایی از نعیم فراشی شاعر ملی آلبانی خوانده می شود. این مراسم خاص آلبانیایی ها، معمولا با حضور مقامات سیاسی داخلی و بین المللی مستقر در تیرانا برگزار می شود.
نوروز در زنگبار (تانزانیا)
شاید تعجب کنید اما حتی در زنگبار هم مردم نوروز را جشن می گیرند؛ چراکه در قرن های گذشته گروه بزرگی از مردم شیراز به زنگبار در کرانه های شرقی قاره افریقا کوچ کردند و آیین های ایرانی خود مانند نوروز را نیز با خود بردند. جشن نوروز در زنگبار «نوروزی» نامیده می شود و هنوز یکی از جشن هایی است که با تغییر فصل در این کشور گرامی داشته می شود و بین مردم رواج دارد.
نواندیش
به گزارش روز نو : نوروز شگفت انگیز است، آهسته آهسته از راه می رسد و بی آن که خبر کند، به طبیعت رنگ و بویی دیگر می بخشد.این روزها، مصادف با جشن ملی نوروز در ایران است. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۰ میلادی با تصویب قطعنامه ای، اول فروردین ماه جلالی برابر ۲۱ ماه مارچ میلادی را به عنوان روز جهانی نوروز به ثبت رساند و افتخاری دیگر را برای فرهنگ و تمدن سرزمین بزرگ پارسی به ارمغان آورد.
درست به همین دلیل است که این جشن باستانی ایران مورد استقبال مردم بسیاری از سرزمین های دیگر قرار گرفته و هر چه که می گذرد بر نفوذ و گستردگی آن افزوده می شود، چنانکه امروز از آسیای میانه گرفته تا آسیای مرکزی، از پاکستان گرفته تا تانزانیا با جلال و شکوه تمام گرامی داشته می شود.
نوروز در پاکستان
در پاکستان غالبا صفت "عالم افروز" را در مورد عید نوروز به کار می برند و این حکایت از علاقه مندی مردم این کشور به نوروز دارد. بسیاری از خانواده های پاکستانی مراسم نوروز را گرامی می دارند، به طوری که برای یکدیگر کارت تبریک طلایی و الوان مزین به گل و بلبل که نشان از نو شدن طبیعت دارد، می فرستند که معمولا بر آن عبارت عید مبارک نقش بسته است.آنها هم مانند ایرانی ها خانه تکانی می کنند، لباس نو می پوشند، به دید و بازدید می روند و سعی می کنند کدورت و غم را از دل ها بزدایند و زندگی را به شادی بگذرانند.
خانواده های پاکستانی به هنگام نوروز سفره نوروزی رنگین می گسترانند و انواع شیرینی و میوه ها را بر آن می چینند و بزرگترها به کوچکترها هدیه می دهند.
از آداب و رسوم عید نوروز در میان مردم پاکستان تهیه نمودن انواع شیرینی مثل «لدو»، «گلاب حامن»، «رس ملائی»، «کیک برفی»، «شکرپاره»، «کریم رول»، «سوهن حلوا» و همچنین پختن غذاهای معروف این ایام و عیدی دادن و گرفتن و دید و بازدید اقوام است.
نوروز در تاجیکستان
نوروز در تاجیکستان، به خصوص در "بدخشان" با شکوه بسیار برگزار می شود. نوروز برای مردم تاجیک که روزگاری سرزمینشان بخشی از ایران بزرگ محسوب می شده عید ملی اجدادی است و آن را غدیر ایام یعنی عید بزرگ می خوانند.
کلمه ایام در بدخشان مرادف عید یا به جای آن به کار می رود. هر خانواده چند روز مانده به عید خود را برای برگزاری آن آماده می سازد. خانه تکانی صورت می گیرد. همه از کوچک و بزرگ با بی قراری منتظر رسیدن نوروز می شوند.
تاجیک ها در نخستین روز نوروز، صبحانه را با انواع غذاهای شیرین صرف می کنند که عبارت است از حلوا، شیربرنج، غوز حماچ ، به این امید که تا پایان سال زندگی شان شیرین باشد. پس از صرف صبحانه پارچه سرخی را بالای در ورودی خانه می آویزند که آن را نشانه بهروزی و خوش بختی می دانند. آنگاه اثاث خانه را که از قبل تمیز کرده اند به طرزی نیکو می چینند، سپس پنجره ها را می گشایند تا نسیم نوروزی در زوایای خانه به گردش درآید.
همه لباس تازه به تن می کنند و کوچکترها در حالی که غنچه ای از گل سرخ در دست دارند نزد بزرگترها می روند و با گفتن"شاگون بهار مبارک" سالی خوش برایشان آرزو می کنند.
در بدخشان در شب دوم سال نو از کله و پاچه گوسفند وگندم غذای مخصوصی تهیه می کنند که به آن "باج" می گویند. نوروز در بدخشان سه روز ادامه دارد.
نوروز در جمهوری آذربایجان
نوروز یکی از جشن های بزرگ در جمهوری آذربایجان است. این جشن همه ساله از بیستم تا بیست و دوم مارس که تقریبا برابر با اول تا سوم فروردین است در این کشور برگزار می شود. در آذربایجان از چند هفته مانده به نوروز مردم برای برگزاری این عید خود را آماده می کنند؛در شب چهارشنبه دختران نیتی در قلب خود می کنند و در گذرگاه ها می ایستند و اگر سخنی موافق خواست خود از رهگذری بشنوند بسیار خوشحال می شوند و مطمئن می شوند که حاجتشان برآورده خواهد شد . براین اساس مردم سعی می کنند در ایام نوروز سخنی نامناسب که از آن بوی یاس به مشام آید بر زبان نیاورند و از به کار بردن سخنان ناپسند و حزن آور بپرهیزند.
در میان مراسم نوروزی جمهوری آذربایجان، رسم هایی نظیر فرستادن سفره سمنو، انداختن کلاه پوستین به درها، آویزان کردن کیسه و توبره از سوراخ بام در شب عید و درخواست هدیه نورزی از صاحبخانه بسیار قابل توجه اند که در مجموع عاملی برای ایجاد ازدیاد محبت و مودت در میان مردمند. در عید نوروز نمایش ها و بازی های مختلف که فزاینده شادی می باشند در جمهوری آذربایجان رواج می گیرد. در این میان می توان از اسب سواری، شمشیربازی، کمنداندازی، ورزش های زورخانه ای، طناب بازی و مانند اینها نام برد که در همه آنها اصل بر شادی و نشاط است.
نوروز در قرقیزستان
کلمه نوروز در میان مردم قرقیزستان که به زبان قرقیزی صحبت می کنند و به خط کریل می نویسند، واژه ای آشنا است، آنها هم عید نوروز برای آنان از مقد س ترین اعیاد است و آیین های نوروزی را با شکوه تمام برگزار می کنند، طوری که هیچ یک از مراسم ملی و مذهبی آنان جلوه و جلال نوروز را ندارد . نوروز در این سرزمین تنها یک روز است که در بیست و یکم ماه مارس(اول تا دوم فروردین) برگزار می شود .
خانواده های قرقیزی از نخستین ساعات صبح روز عید از خانه هایشان بیرون می آیند و در میدان های بزرگ شهر جمع می شوند. در این میدان ها بازارهای موقت ایجاد می شوند که در آن انواع اجناس، خوردنی، پوشیدنی ها و اسباب بازی ها عرضه می شوند.. این مراسم در شهرهای بزرگ ساعت ها به طول می انجامند و مراسمی از قبیل نمایش های سوارکاران با لباس های عشایری و جنگی در حالی که سلاح هایی نظیر شمشیر، خنجر، نیزه، سپر، تیرو کمان با خود حمل می کنند موجب می شود تا مردم زمان را فراموش کنند.
نوروز در ازبکستان
عید نوروز در ازبکستان تعطیل رسمی است. در ایام نوروز سراسر کشور چراغانی می شود مردم لباس نو به تن می کنند؛ از آنجا که دولت کمونیستی اتحاد شوروی سابق، نوروز را جشنی دینی می دانست از برگزاری آن جلوگیری می کرد، در نتیجه مردم به نقاط دور از شهر می رفتند تا بتوانند مراسم نوروزی را برپا دارند. از همین رو بسیاری از این جای ها با نام نوروز همراه شده است، نظیر نوروز بلاق (چشمه نور)، نوروز سای (جویبار نوروز) و نوروز تپه (فرازگاه نوروز).
در ازبکستان و نیز در تاجیکستان نوروز بدون سمنو، رنگ و بویی ندارد. سمنو برای آنان همانند ایرانیان، یادآور نوروز است. همچنین آیین چهارشنبه سوری همانند ایران در بسیاری از شهرها و نواحی گوناگون ازبکستان با شور و حال تمام برگزار می شود و بخصوص در بخارا و سمرقند از شکوه و استقبال بسیار برخوردار است.
نوروز در افغانستان
نوروز در افغانستان یا به عبارتی در بلخ و مزار شریف هنوز به همان فر و شکوه پیشین برگزار می شود. در روزهای اول سال همه دشت های بلخ و دیوار و پشت بام های گلی آن پر از گل سرخ می شود. بلخ سبدی از گل سرخ یا اجاق بزرگی می شود که این لاله ها در آن می سوزد. این گل فقط در بلخ به وفور می روید و از این رو جشن نوروز و جشن گل سرخ هر دو به یک معنی به کار می رود.
از آیین و رسم نوروزی در سرزمین بلخ می توان به شستشوی فرش های خانه و زدودن گرد و غبار پیش از آمدن نوروز و انجام مسابقات مختلف از قبیل بزکشی، شتر جنگی، شتر سواری، قوچ جنگی و کشتی خاص این منطقه اشاره نمود.
نوروز در قزاقستان
مردم قزاقستان نوروز را اعتدال بهاری می دانند و بر این باورند که در این روز ستاره های آسمانی به نقطه ابتدایی می رسند و همه جا تازه می شود و روی زمین شادمانی بر قرارمی شود. به اعتقاد آنها نوروز روزی است که «سنگ نیلگون» سمرقند آب می شود.
در شب سال تحویل هر صاحبخانه دو شمع در بالای خانه اش روشن می کند و خانه اش را خانه تکانی می کند؛ چون مردم قزاق باور بر این دارند که تمیز بودن خانه در آغاز سال نو باعث می شود افراد آن خانه دچار بیماری و بدبختی نشوند.
در عید نوروز جوانان یک اسب سرکش را زین کرده و عروسکی که ساخته دست خودشان است با آویز زنگوله ای به گردنش درساعت سه صبح که ساعتی معین از شب قزیر است رها نموده تا به این شکل مردم را بیدار کنند. عروسک در حقیقت نمادی از سال نو است که آمدن خود را سوار بر اسب به همه اعلام می کند.
نوروز برای قزاق ها بسیار مقدس بوده و اگر در این روز باران یا برف ببارد آن را به فال نیک می گیرند و معتقدند سال خوبی پیش رو خواهند داشت. در عید نوروز مردم لباس نو و سفید به تن می کنند که نشانه شادمانی است. دید و بازدید اقوام دراین ایام با زدن شانه ها به یکدیگر از آیین و رسوم مردم قزاق در ایام عید نوروز است، همچنین پختن غذایی به نام نوروز گوژه (آش نوروز) که تهیه آن به معنی خداحافظی با زمستان و غذاهای زمستانی است و از هفت نوع ماده غذایی تهیه می شود در این ایام جزو آیین و رسوم این سرزمین است.
مسابقات معروفی نیز در ایام نوروز در قزاقستان برگزار می شود که از مهم ترین آنان می توان به «قول توزاق» اشاره نمود که بین گروه های مرد و زن برگزار می شود. اگر برنده زن ها باشند قزاق ها معتقدند آن سال خوب و پربرکتی است اگر مردها پیروز شوند آن سال نامساعد خواهد بود.
نوروز در هندوستان
اگر این روزها قصد سفر به هندوستان را دارید، بدانید که هند نیز یکی از مقصدهای نوروز گردی در قاره کهن به شمار می رود. جشن هولی، همان جشن نوروز است که در میان مردم هندوستان، جایگاه خاصی دارد. این جشن به مدت ۵۰ روز در فصل بهار برگزار می شود و یکی از طولانی ترین رویدادهای فرهنگی و هنری اقلیم شگفتی ها در قاره کهن به شمار می آید.
در روز نخست این مراسم، در هنگام غروب، آتشی بزرگ روشن شده و قبل از آن، آتش بزرگ دیگری بر روی مکانی که از قبل تدارک دیده شده است ، بر افروخته می گردد و تمثالی از هولیکا که تندیسی از خیزران و بوریا است ساخته می شود.
سپس در حرکتی دست جمعی و منظم به همراه خوانندگان و نوازندگان محلی، با همراهی برهمن ها به محل حمل می شود. تمثال، در وسط آتش گذارده می شود و دستیاران برهمن، در گرد آن جمع شده و قبل از آنکه آنرا به آتش بکشند، اشعاری در ستایش هولی ذکر می کنند.
جشنواره هولی در هندوستان
روشن کردن آتش به عنوان نمادی از نابودی تمام اهریمن ها که در انسان وجود دارد صورت می گیرد و مفهوم دعا نیز به درگاه خدا برای رفاه و بهبودی بشر انجام می شود.
بعد از این مراسم، مردم به خانه های خود بازگشته و در روز دوم از صبح تا ظهر با هر عقیده مذهبی بر سر و روی دوستان و خویشان گرد رنگ پاشیده یا با آبفشان، آب رنگی بر سر روی یکدیگر می ریزند. در غروب همان روز نیز مردم به یکدیگر شیرینی تعارف می کنند و یکدیگر را در اغوش می گیرند و آرزوی سربلندی و خوشبختی می کنند.
در این مراسم، مسن تر ها گرد قرمز را به آرامی روی صورت پاشیده و مردم از رنگین شدن لباس های خود ناراحت نمی شوند. گفته شده که هالی، جشن رنگ ها در هندوستان، یکی از بزرگ ترین و قدیمی ترین جشن های سرزمین شگفتی ها بوده و نشان دهنده زنده شدن طبیعت و فرا رسیدن فصل بهار و پیروزی نیکی بر شر است.
دقیقا همان فلسفه ای که برای نوروز ایرانیان قائل هستیم را می توان در آیین های کهن هندوها به عینه مشاهده کرد.
درباره آیین های مختلف و رنگارنگ هندوها در ایام مختلف سال، بزودی گزارشاتی در سرویس گردشگری روزیاتو در سال جدید ارائه خواهیم کرد که شما را به ضیافت رنگ ها و نقش ها می برد.
نوروز در آلبانی
همانطور که گفتیم، کشور اروپایی آلبانی از جمله کشورهایی بود که به طرح جهانی نوروز در سازمان ملل متحد پیوست. آلبانی بر خلاف هندوستان و ترکمنستان و ترکیه و افغانستان وپاکستان و تاجیکستان که صدها سال تحت قیمومیت امپراطوری بزرگ پارسیان قرار داشتند و از آن الهام گرفته اند، هیچ گاه تحت سلطه سیاسی ایران نبود.
اما همچون کشورهایی که نوروز را پاس می دارند، مراسم ویژه خود را داشته که آن رو نوروز می نامند و آمدن آن را همزمان با حلول بهار حساب می کنند. کشور کوچک در شبه جزیره بالکان با پیشینه تاریخی کهن وجود دارد که آن را سرزمین عقاب های اروپا یا همان آلبانی می نامند.
کشوری که بعد از هزاران سال، اکنون با تغییر تمامیت ارضی، کشوری با مساحت ۲۸ هزار کیلومتر مربع است و با جمیعتی حدود ۳.۷ میلیون نفر در کنار دریای آدریاتیک واقع شده و در پیوند با گذشته تاریخی خود، خصوصا تاریخ معاصر چند صد ساله، مضامینی از تمدن شرق را جلوه گر می کند.
تیرانا، پایتخت آلبانی همچون دوشنبه مرکز تاجیکستان در ایام بهار، شاهد برگزاری مراسمی به پاسداشت فصل بهار است. یکی از مراسماتی که همه ساله در روز ۲۲ مارچ یک روز بعد از نوروز ایرانیان در اول بهار برگزار می شود، مراسمی به نام "سلطان نوروز” است. بکتاشیان، تولد امام علی را همراه با بهار طبیعت جشن می گیرند.
این روز بعد از فروپاشی نظام کمونیستی انور خوجه و بازگشت مجدد آزادی مذاهب در آلبانی، جشن ملی بوده و تعطیل عمومی است. محل برگزاری این جشن در معبدهای بکتاشی ها که به آن تکیه می گویند و به صورت دسته جمعی است، برگزار می شود که از مجلل ترین مراسم در تکیه اصلی بکتاشی های شهر تیرانا به شمار می رود.
معمولا در ۲ فروردین هر سال، هزاران نفر در باغ تکیهِ روبروی درب ورودی عبادتگاه حضور پیدا می کنند و سرود ملی آلبانی نواخته می شود و به احترام کشته شدگان کوزوو، یک دقیقه سکوت اعلام می شود.
در این مراسم بهاری، موعظه های فردی به نام بابا رشادی ارائه شده و شعرهایی از نعیم فراشی شاعر ملی آلبانی خوانده می شود. این مراسم خاص آلبانیایی ها، معمولا با حضور مقامات سیاسی داخلی و بین المللی مستقر در تیرانا برگزار می شود.
نوروز در زنگبار (تانزانیا)
شاید تعجب کنید اما حتی در زنگبار هم مردم نوروز را جشن می گیرند؛ چراکه در قرن های گذشته گروه بزرگی از مردم شیراز به زنگبار در کرانه های شرقی قاره افریقا کوچ کردند و آیین های ایرانی خود مانند نوروز را نیز با خود بردند. جشن نوروز در زنگبار «نوروزی» نامیده می شود و هنوز یکی از جشن هایی است که با تغییر فصل در این کشور گرامی داشته می شود و بین مردم رواج دارد.
نواندیش