مکاتبه محرمانه با ساواک درباره کتاب «غرب زدگی»
جعفر گلشن روغنی
21 مهر 1396
اداره کل انتشارات و رادیوی حکومت پهلوی، طی نامه ای «محرمانه – فوری» در تاریخ 21 مهر 1341 به تیمسار حسن پاکروان، ریاست ساواک، درباره جلال آل احمد و کتاب «غرب زدگی» وی نوشت: «در نخستین شماره [مجله] کیهان ماه که زیر نظر آقای جلال آل احمد تنظیم می شد، مقاله نامناسبی علیه مصالح ملی و مملکتی زیر عنوان «غرب زدگی» از نوشته جات همین شخص درج شده بود که همان وقت کمیسیون مطبوعات با انتشار آن مخالفت کرد و نسخ آن جمع آوری گردید. به قرار اطلاع نویسنده این مقاله، اخیراً آن را به طور مخفیانه به صورت کتابی جداگانه چاپ کرده و در صدد انتشار آن برآمده است. مراتب جهت اطلاع به استحضار رسید تا در صورت موافقت، مقرر فرمایند نویسنده این کتاب که به احتمال قریب به یقین خود ناشر آن بوده است، تحت تعقیب قرار گیرد.» چند روز بعد دو گزارش درباره احوال و پیشینه فعالیت آل احمد و محتوای کتاب «غرب زدگی» از سوی ساواک فراهم آمد تا بر اساس آن اقدامات مورد نیاز صورت پذیرد. طبق یکی از این گزارش ها «نویسنده ضمن اشاره به روابط ایران با جهان غرب از قدیم الایام تاکنون، وضع فعلی کشور را سخت مورد انتقاد قرار داده و مقامات عالیه و مسئول کشور را صریحاً و تلویحاً آلت دست دول غرب و کمپانی های نفتی قلمداد و به اوضاع اجتماعی و سیاسی ایران و عدم وجود آزادی اجتماعات، بیان و عقیده و حتی برنامه اصلاحات ارضی فعلی حملات شدیدی نموده و در یک قسمت پس از انتقاد از سیاست ایجاد خرده مالک اضافه می نماید چون این روزها دیگر مالکیت بزرگ صرف نمی کند، لذا از شخص اول مملکت تا دیگران همه در فکر تقسیم املاکند و این کار را به دروغ کلید حل همه مشکلات هم جا زده اند.» [1]
پی نوشت:
[1] جلال آل احمد به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1379ش، صص10 و 13 تا 16